“Hayatta ne öğrendiysem futboldan öğrendim; Zira top hiçbir vakit beklediğim köşeden gelmedi.”

Bu kelamlar Fransız muharrir Nobel Edebiyat Mükafatı sahibi Albert Camus’a ilişkin…

Yazarlıktan evvel kalecilik yapan daha sonra muharrir olan romanlar yazan Camus, dünya ve Fransız edebiyatı için eşsiz bir yazardı, filozoftur.

Albert Camus’un babası Alsace’lı fakir bir personeldi, annesinin okuma-yazması yoktu. Babası 1’inci Dünya Savaşı’nda cephede öldü. Yoksulluk ve acılarla dolu bir hayat sürdü.

Denemelerinden oluşan ve 1963’te basılan birinci kitabı “Tersi ve Yüzü”nde bu devirde yaşadıklarını anlattı. 

1918’de ilkokula başladı. Öğretmeninin yardımıyla burs kazanarak 1923’te liseye yazıldı. Yüzme, boks üzere sporlarla uğraştı. 1930’da vereme yakalanınca sporu bırakmak zorunda kaldı.

Cezayir Üniversitesi’nde ideoloji kısmına yazıldı. 1934 yılında evlendi. İki yıl sonra boşandı. 1936’da yüksek tahsil diplomasını aldı. Üniversitede kalıp bilimsel meslek yapmayı amaçlıyordu. 

Fakat hastalığı müsaade vermedi. 1930’larda Fransız düşünürlerin kitaplarını okumaya başladı. Cezayir’deki genç solcu aydınlar ortasına katıldı. 

1934-1935 ortasında Komünist Partisi üyesi oldu. Personel Tiyatrosu için oyunlar yazdı, yönetti. 2’nci Dünya Savaşı’ndan evvel Alger Republicain gazetesinde başyazarlık, yayın direktör yardımcılığı, siyaset muhabirliği yaptı, kitap tenkitleri yazdı.

Kabilya bölgesindeki Müslümanların meselelerini inceleyen bir yazı dizisi hazırladı. Akabinde 1940’ta Paris’e yerleşti. Paris’te günlük Combat gazetesinin yayın direktörü oldu.

BİRİNCİ ROMAN: YABANCI

Gazetecilikle ilgisini kesip kitaplarına döndü. Birinci romanı “Yabancı” 1942’de yayınlandı. İkinci romanı “Veba” 1947’de basıldı. Bu eser Camus’nun fikrinin temelini yansıtır. Romandaki bireyler, veba salgınına karşı verdikleri savaşta başarısız olacaklarını bile bile yılmadan çalışırlar. 

Camus, insanın kıymetini ve beşerler ortası kardeşliği, amansız bir hastalığın perde önünde anlatır. 2’nci Dünya Savaşı’ndan sonra yalnız Fransa’da değil, Avrupa ve tüm dünyada kendi neslinin sözcüsü, sonraki jenerasyonların yol göstericisi oldu.

İNSANIN KENDİSİNE YABANCILAŞMASI

Bilhassa insanın kendisine yabancı bir kainattaki yalnızlığı, bireyin kendisine yabancılaşması, kötülük, herşeyin vefatla sona ereceğini bilmenin yarattığı buhran üzere hisleri ele aldı. 

Savaş sonrasında aydınların içine düştüğü yabancılaşma ve düş kırıklıklarını tüm detaylarıyla yansıttı.

Sayfa: 112

LİBERALİZM VE HÜMANİZM

Çağdaşlarının nihilizme kapılmasını anladı ve hak verdi fakat doğruluk, ılımlılık, adalet üzere kıymetleri savunmanın gerekli olduğunu da belirtti. Hem Hıristiyanlığın hem Marksizmin katı istikametlerini reddeden liberal bir insancılığın temellerini çizdi.

1957’de Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı. 1960’ta yayıncısı Gallimard ile birlikte geçirdiği bir araba kazasında hayatını yitirdi.

Ergül Tosun

Kitap sayfası için irtibat:

ergul.tosun@ensonhaber.com