Koronavirüs salgını, ülkelerin ve şirketlerin yatırım politikalarında değişimi bununla beraber getirdi.

Birçok şirket, yatırım fırsatları, enerji tutarları, nakliye ücretleri, iş gücü ortamı benzer biçimde sebepleri göz önüne alarak Uzak Doğu’daki yatırımlarını Türkiye’nin de aralarında olduğu ülkelere kaydırmaya başladı.

Salgının etkilerinin azalmaya başladığı dönemde ise Rusya-Ukrayna savaşı çıktı.

Bu da yatırım planlarında değişime yol açtı.

RUSYA PAZARINDAN ÇEKİLİYORLAR

Fazlaca sayıda ülke ve teşkilatın Rusya’ya yönelik uygulamaya koyduğu yaptırımlara destek veren dünyanın önde gelen firmaları, ya Rusya’daki faaliyetlerini askıya aldı ya da bu pazardan çekilerek alternatif arayışına girdi.

Rusya’daki operasyonlarını askıya alan birçok ABD şirketi de var.

Bunlardan 1100’ü bu ülkeden çıkarak, faaliyetlerini başka ülkelere kaydırmak için plan hayata geçirmeye başladı.

TÜRKİYE ÖNEMLİ ROL OYNUYOR

Planlar çerçevesinde coğrafi konumu ve nitelikli iş gücüyle Türkiye mühim rol oynuyor.

Öyleki ki, dün Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile ABD Tecim Odası içinde iki ülke arasındaki ticaretin gelişmesine yönelik mühim bir mutabakat zaptı imzalandı.

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun davetiyle Türkiye’ye gelen ABD Tecim Odası Kıdemli Başkan Yardımcısı Myron Brilliant, Türkiye’nin bazı yatırımları ve ticareti kendine çekebileceğini dile getirdi.

“TÜRKİYE’NİN FIRSATLARI VAR”

“Rusya’dan ayrılan ABD’li şirket sayısı beklediğimizden daha süratli artıyor.” diyen Brilliant, şöyleki devam etti:

“Türkiye bu doğrultuda bazı yatırımları, ticareti kendine çekebilir. Normal olarak Putin de bu pazardan ayrılan firmaları tehdit edince bu durum onların oradan ayrılmasını engellemiyor. Türkiye kendisi bu mevzuda ne yapmak istiyor, kendisi bunu göz önüne alması lazım. Türkiye’nin elbet dijital çerçevesini, altyapısını iyileştirmesi gerekiyor. Yatırım yapma ortamını sağlaması gerekiyor fakat işgal ile ortaya çıkan güçlük ile Türkiye’nin buradan yararlanması ihtiyaç duyulan çeşitli fırsatların da bulunduğunu düşünüyoruz. Bu meselede uzun süredir devam eden, durumu zorlayıcı kılan bazı şeyler var. Bu tarz şeyleri iki ülke liderlerinin oturup hitabı icap ettiğini düşünüyorum.”

“AMERİKAN ŞİRKETLERİ TÜRK PAZARINI DÜŞÜNMELİ”

Davette yer edinen ABD Ankara Büyükelçisi Jeffrey Flake ise “1100 kadar Amerikan şirketi Rusya’da iş yapıyordu. Bazıları şimdi orayı terk ediyor. Bazıları da operasyonlarının bir kısmını Türkiye’ye kaydıracağını söylemiş oldu. Bence de Amerikan şirketleri Türk pazarını düşünmeli.” dedi.

“SERBEST TİCARET ANLAŞMASI İMZALANMALI”

TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu da “Türk ve ABD iş dünyası, 100 milyar dolarlık tecim hedefini başarabilecektir. Bu hedefin gerçekçi olduğuna inanıyoruz. Türkiye’de ABD’li yatırımcılar için ciddi fırsatlar vardır. Bu aşamada, ABD’li yatırımcıları Türkiye’yi bir yatırım ve tecim üssü olarak değerlendirmeye çağrı ediyorum. Bu mevzularda siyasilerimizden de bazı beklentilerimiz var. Türkiye ile ABD içinde bir Özgür Tecim Anlaşması yada benzeri tesiri olacak tercihli tecim anlaşması imzalanmalı.

“MÜTEAHHİTLİK SEKTÖRÜNDE SON DERECE BAŞARILIYIZ”

Türkiye, ‘section 232’ kapsamı haricinde tutulmalı. Zira Türk iş dünyası, bu uygulamadan ciddi zarar görmektedir. İkili ticaretimizi negatif etkileyen bu mevzunun bir an evvel çözüme kavuşturulmasında destek istiyoruz. Türkiye müteahhitlik sektöründe son aşama başarılıdır. Türk ve ABD firmaları, üçüncü ülkelerde ortak projelere de imza atmıştır. Bu çerçevede ABD müteahhitlik piyasası Türk firmalarına da açılmalıdır.” dedi.

2022 YILI İÇİN ORTAK ÇALIŞMA ALANLARI

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ile ABD Tecim Odası içinde imzalanan mutabakat zaptı ile 2022 yılı için ortak emek harcama alanları belirlendi.

Buna bakılırsa sıhhat, enerji, bilişim teknolojileri, dijital iktisat, gezim, altyapı mevzularında iş birliğine ağırlık verilecek.

ABD ve Türk şirketlerin üst düzey yöneticilerinin katılacağı bir etkinlik planlanırken, üçüncü ülkelerde iş birliğinin güçlendirilmesi hedefleniyor.

Ticari diyalogların artırılması için iki ülke içinde yatırım konferansı ve hanım girişimcilerin iş birliğini güçlendirecek İş Hanım Konseyi kurulması da gündemde içeriyor.

TÜRKİYE’NİN YATIRIMLARI ÇEKMESİ HALİNDE OLUŞABİLECEK SENARYOLAR

Türkiye’nin yatırımları çekmesi halinde yeni ofis ve üretim tesisleri açılacak, bu sayede birçok kişiye yeni iş imkânları doğacak.

Böylelikle de istihdam artacak.

Türkiye’nin gerek ABD’ye gerekse değişik ülkelere ihracatı artacak, bu da cari açığa pozitif yönde olarak yansıyacak.

İki ülke içinde iş birlikleri artacak ve Türkiye ile ABD, değişik pazarlarda ortak projeler yapabilecek.

Dünyaca meşhur ABD’li teknoloji markaları Türkiye pazarına girebilecek. Bu da Türkiye’nin dijital altyapısının gelişmesine vesile olacak.

Minik ve orta ölçekli işletmelere yeni satış ve ihracat kanallarının açılması da bu işbirliklerine bağlı olacak.

TÜRKİYE’YE ULUSLARARASI DOĞRUDAN YATIRIMLAR 240 MİLYAR DOLARI GEÇTİ

Endüstri ve Teknoloji Bakanlığı ile Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi verilerine bakılırsa, Türkiye’de internasyonal net direkt yatırım girişi 2002 yılına kadar yalnız 15 milyar dolar seviyesindeydi.

Bu sayı 2021 yılı sonu itibarıyla 240 milyar doları geçti.

Geçen yıl sonu itibarıyla ülkedeki internasyonal ana para yatırım girişi 174 milyar 212 milyon dolara ulaşırken bunun yüzde 8,1’ine karşılık gelen 14 milyar 97 milyon dolarını ABD’li şirketlerin ana para yatırımı oluşturdu.

Böylelikle ABD’li firmalar Türkiye’ye yönelik ana para yatırımlarında Hollanda’dan sonrasında ikinci sırada yer aldı.

Hollandalı şirketlerin Türkiye’ye ana para yatırımı 2021 itibarıyla 27,4 milyar dolar olarak gerçekleşti.

2021 SONU İTİBARIYLA YABANCI ŞİRKET SAYISI

Türkiye’de etkinlik gösteren yabancı şirket sayısı 2021 sonu itibarıyla 76 bin 737’yi buldu.

Bu şirketlerin 2 bin 30’unu ABD’li firmalar oluşturdu.

Rusya’nın Ukrayna’ya saldırmasının peşinden Ford, Boeing, General Motors, ExxonMobil, FedEx, Ford, Nike, Adidas, McDonald’s, KFC, Starbucks, Coca-Cola, PepsiCo, Airbnb, Netflix, Visa, Mastercard, American Express, Apple, Levi’s ve Walt Disney benzer biçimde oldukca sayıda ABD merkezli internasyonal şirket Rusya’daki faaliyetlerini askıya aldığını açıklamış, Goldman Sachs da Rusya’dan çıkacağını duyurmuştu.

POLONYA, ALMANYA VE BELÇİKA’DAN YATIRIMLAR

Bu firmalar bölgedeki çeşitli ülkeler benzer biçimde Türkiye’deki yatırım imkanlarını da gözden geçiriyor.

Koronavirüs salgınının ticarete etkilerini dikkate alan İsveçli mobilya şirketi IKEA, Polonya hazır giyim şirketi LLP, Alman ilaç şirketi Boehringer Ingelheim ve Belçika paketleme şirketi DW Reusables’in de aralarında olduğu internasyonal şirketlerin de daha ilkin yatırımlarını Türkiye’ye kaydırma planları kamuoyuna yansımıştı.

İNSAN KAYNAĞIYLA CAZİP ÜRETİM MERKEZİ

Türkiye, etkisinde bırakan gelişme performansı ve son 10 yılda hayata geçirdiği yapısal reformlarla pek oldukca internasyonal yatırımcının dikkatini çekmeyi başardı.

Ülke, 2020 senesinde Avrupa genelinde en oldukca rağbet edilen 9’uncu internasyonal direkt yatırım (UDY) destinasyonu oldu.

Ek olarak Türkiye, 2019 senesinde gelişmekte olan Avrupa ülkeleri içinde en oldukca tercih edilen üçüncü UDY destinasyonu olarak dikkati çekerken 2020 senesinde yüzde 16’lık hisse ile Polonya’nın peşinden ikinci sıraya yerleşti.

Türkiye’de, başta bankalar olmak suretiyle Türk finansal kuruluşları, dünyanın en kuvvetli bilişim teknolojisine haiz kuruluşlar içinde içeriyor.

TÜRKİYE’NİN STRATEJİK KONUMU

Nerede ise tüm işlemleri çevrim içi güvenli şekilde yapmanın mümkün olduğu Türkiye’nin en kuvvetli olduğu alanların başlangıcında uzay araçları ve havacılık dahil, en karmaşık endüstri ürünlerini üretebilme kabiliyetine haiz, her düzeyde yüksek becerisi bulunan mavi ve beyaz yaka insan gücü geliyor.

Hem ulusal hem de internasyonal yatırımcılara mühim teşvikler elde eden Türkiye’nin stratejik konumu, internasyonal yatırımcılara sunmuş olduğu en mühim avantajlardan biri olarak ön plana çıkıyor.

Ek olarak, 4 saatlik uçuş mesafesinde Avrupa, Şimal Afrika, Körfez Bölgesi ve Orta Asya’nın mühim merkezlerindeki 1,3 milyar insan ve 26 trilyon dolarlık bir ekonomiye ulaşılabiliyor olması, Türkiye’yi mühim bir üretim ve yönetim üssü haline getiriyor.