Demokrasi ve Atılım Partisi (DEVA) Genel Başkanı Ali Babacan, seçim ittifakı ve ortak cumhurbaşkanı talibi mevzusundaki ön koşulunu “geçiş süreci üstünde mutabakat sağlanması” olarak deklare etti.

Babacan, “Geçiş sürecinde anlaşalım, iyi mi işleyeceğine karar verelim, bu geçiş sürecine gore iyi mi bir aday profili gerekiyor, onu da konuşalım. Eğer bu mevzularda da ortaklaşabiliyorsak, bir ihtimal ittifak konusunu o noktada değerlendirmek mümkün olabilir” dedi.

Geçiş süreci mutabakatını oldukça önemsediklerini vurgulayan Babacan, “geçiş sürecinde ihtilaf çıkabilir endişesi” sebebiyle hemen hemen herhangi bir ittifak içinde yer almadıklarını söylemiş oldu.

DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, BBC Türkçe’den Ayşe Sayın’ın da aralarında bulunmuş olduğu bir grup gazetecinin sorularını yanıtladı, gündeme ilişkin değerlendirmelerde bulunmuş oldu.

• Genişletilmiş parlamenter sistem önerisini 6 siyasal parti önder birlikte mi açıklayacaksınız? Var mı bir takvim?

Hemen hemen bir takvim yok fakat Ocak ayı içinde olur diye umuyorum. Emek verme bitti, son dakika bir aksilik çıkmazsa açıklanır. Son olarak dijital ortamda 6 arkadaşımız toplanacaktı son rötuşlar için, aksilik eğer olmazsa taslak tamam. Bu taslağı her partinin kendi içinde değerlendirilecek.

“KEŞKE ERKEN SEÇİME GİTSELER”

• Erken seçim bekliyorsunuz o vakit…

Hazır olmak zorundayız. “Şöyleki bir toparlasın, insanlara geçici bir rahatlama sağlayalım, bir fırsat penceresi açılsın o arada seçimi yapmış olup çıkalım. 1 yılımızı yakarız fakat asla eğer olmazsa 5 yılı güvence ederiz” diye bir niyet olabilir fakat o fırsat penceresi asla açılmayacak. Açılacak diye düşünüyor olabilir fakat açılmayacak. Şu sebeple işsizlik, yoksulluk problemi çözülmeyecek. Şu anda en mühim mesele işsizlik ve yoksulluk. Alınan tedbirlerin hiçbiri bu problemi çözmüyor. İşte asgari ücret açıkladılar yüzde 50. Türk-İş’in açıklamış olduğu besin enflasyonu yalnız Aralık ayı için yüzde 25. Aralık ayında açıklanan yüzde 50 asgari ücretin aslına bakarsan yüzde 25’i besin enflasyonuna gitti. Ocak, Şubat derken sıfırlanacak. Dolayısıyla refah artışı, dar gelirlilerin nefes alması ya da işsizlerin iş bulması mümkün olmayacak. Onlar mümkün olmadan da sırf dolar kuru 18’i görmüş oldu, sonrasında 11-12’ye indi diye bu riski alıp seçime giderler mi? Keşke gitseler. Asla eğer olmazsa bir an ilkin biter bu iş.

• CHP erken seçim için bir miting süreci başlattı, HDP de erken seçim önergesi verilmesini istiyor. Sizin erken seçim ısrarınız olur mu?

Biz seçimin bir an ilkin olmasını istiyoruz doğal. Fakat karşıcılık olsun, olsun diyince de olmuyor. Şu sebeple nihai yetki ya Cumhurbaşkanı’nda ya da Meclis’te. Meclis’te sayılar tutmuyor. Onun için onlar istemedikçe olmaz. Biz “Seçim istiyoruz” diyebiliriz, karşıcılık bunu ara diyebilir. Fakat kendileri için fırsat görmedikçe de sonuna kadar haklarını kullanırlar.

• HDP, ‘Meclis’te erken seçim önergesi verilsin’ diyor, siz tavrınız ne olur bu öneriye, destek verir misiniz?

Onu arkadaşlarımızla bir konuşmamız lazım. Fakat öyleki bir tavsiye vardığında, herhangi bir karşıcılık partisinin seçim istemiyorum demesi diye bir şey olmaz herhalde. Fakat arkadaşlarımızla oturup konuşmadığımız için oldukça net bir şey söyleyemiyorum. Esasen bir milletvekilimiz var, Mustafa Yeneroğlu. Seçimle ilgili önerge verilip de oylamaya sunulursa, “Yok istemiyoruz” demek…O şekilde bir şey olmaz herhalde. Doğal Meclis’in seçim istemesi için nitelikli çoğunluk gerekiyor, 360 (milletvekilinin oyu) gerekiyor, eskisi şeklinde değil kısaca.

“GEÇİŞ SÜRECİ MUTABAKATINA UYGUN ADAY ARAYIŞI GEREKİYOR”

• Liderler olarak aranızda aday konuşuyor musunuz?

Hayır, asla. Biz ittifakta değiliz ki hemen hemen. Bizim şu anda aslolan önemsediğimiz mevzu geçiş süreciyle ilgili emek harcama. Biz kendi içimizde başladık. Parlamenter sistem bitti fakat birinci seçimle parlamenter sisteme geçiş arasındaki süreç iyi mi işleyecek? Orada da değişik senaryolar var. Örnek olarak “Parlamenter sistem isterim” diyen partilerin milletvekili sayısı 300 ile 360 içinde kalabilir. Cumhurbaşkanı da seçildi, ne olacak? (Milletvekili sayısı) 360-400 içinde olabilir, 400’den fazla olabilir. Ve her senaryoda, tam yetkili seçilen cumhurbaşkanının o yetkileri kullanırken istişareyle “Parlamenter sistem isterim” diyen partilerle birlikte konuşa konuşa o yetkiyi kullanmasını iyi mi sağlayacağız? Bunların hepsinin çalışılması gerekiyor ve bunun da ortak bir emek harcama olması gerekiyor. Geçiş sürecinin şekli üstünde mutabakat olduktan sonrasında, mutabakatın ruhuna uygun özellikte bir cumhurbaşkanı talibi arayışı gerekiyor.

• Iyi mi bir geçiş bir süreci olacaksa, ona gore bir isim mi olacak?

Doğal ona gore.

– “‘Bu sistem devam etsin bir dönem’ denilebilir mi aranızda?

Biz ona karşıyız. Örnek olarak şöyleki fikirler dolaşıyor, cumhurbaşkanının yetkileri oldukça mühim, kesinlikle bir süre kullanımı lazım. O vakit oldukça önemliyse niye bir süre kullansın ki diyorum ben, o vakit hep kullansın. O vakit sistemi niye değiştiriyoruz ki?

“İHTİLAF ÇIKABİLİR ENDİŞEMİZ VAR”

• Seçimden ilkin bu süreci planlayacaksınız. Parlamentodaki iskemle sayısına gore değişik senaryolar mı hazırlanacak?

Doğal. Örnek olarak (milletvekili sayısı) 300-360 içinde olursa iyi mi bir süreç işleyecek? Şu sebeple tek yetkili cumhurbaşkanı seçilecek fakat anayasa değiştirecek, çoğunluk yok Meclis’te. O ara iyi mi yönetilecek? O tek kişide toplanan yetkinin istişare mekanizması ile iyi mi kullanılacağı oldukça kilit bir mevzu. Onun bugünden anlaşılması lazım, bugünden kayıt altına alınması, 6 partinin üstünde uzlaşması lazım, sonraya bırakmamak lazım. Esasen bizim ittifakta olmamamızın en mühim sebeplerinden birisi geçiş süreciyle ilgili ihtilaf çıkabilir diye bir endişemiz var. Geçiş sürecinde anlaşalım, iyi mi işleyeceğine karar verelim, bu geçiş sürecine gore iyi mi bir aday profili gerekiyor, onu da konuşalım. Eğer bu mevzularda da ortaklaşabiliyorsak, bir ihtimal ittifak konusunu o noktada değerlendirmek mümkün olabilir.

“GÖRÜŞME TRAFİĞİ BAŞLATILACAK”

• Geçiş süreci planı ile ilgili bir takvim belirlendi mi, ne vakit bu mevzuda görüşme planlıyorsunuz?

Geçiş süreci ile ilgili ayrı bir görüşme trafiği başlamış olacak. Fakat bir takvim yok hemen hemen. Şu sebeple takvim de tehlikeli. Ben de parlamenter sistemle ilgili dedim, takvim konuşmayalım. İki hafta takvim şaşsa, Cumhurbaşkanı, “Bak bunlar beceremedi, edemedi” şeklinde neler neler söyler.

ADAYLIK VE İTTİFAK KOŞULU: GEÇİŞ SÜRECİ MUTABAKATI

• Şu demek oluyor ki geçiş sürecine ilişkin mutabakat mevzusunda bir netlik sağlanmadan aday adı söz mevzusu değil. Bu bir ön şart mu?

Evet, bizim açımızdan… Doğal her partinin kendi tercihi olabilir. Aday da öyleki ittifak da öyleki. Hatta şu da var. İttifak doğal seçim öncesi. Fakat seçim sonrası birlikte yönetme diye bir senaryo ile gidilecekse. Şu demek oluyor ki ittifak yalnız seçim için mi, seçimden sonrasında hepimiz kendi yoluna mı, yoksa seçim için kurulacak ittifak seçimden sonrasında bir koalisyon, ortaklık olarak devam edecek mi? Eğer öyleyse oturup bir de koalisyon protokolü, ya da akitleşme adına ne diyeceksek. Başlık başlık, örneğin dış siyaset; eğitim sistemi iyi mi olacak? Başka türlü iyi mi olacağını hayal edemiyorum. Seçimden sonrasında karşıcılık olarak devam edeceğiz, diyorsak, bunlara asla gerek yok uğraşmayalım. Fakat seçimden sonrasında ülkeyi yönetecek kadrolar bunu çalışıyorsa, ciddi plan program işi. Fakat eğer seçimden sonrasında birlikte yönetme ruhuyla devam şeklinde ittifak olacak ise o vakit oturup politikaları ortaklaştırmak gerekir. Kimi zaman “Oldukca ihtiyatlısınız” diyorlar fakat öyleki değil. Biz planlı programlı gitmek istiyoruz ve söz verince tutmak istiyoruz.

“SİYASİ MEŞRUİYET SORUNU DOĞAR”

• Şöyleki küçük bir ihtimal var mı, Erdoğan seçildi fakat Meclis’te çoğunluğu olmadı…Ne olur?

O demek ki aday iyi tespit edilememiş, yanlış bir aday anlama gelir. Onun sürdürülebilirliği oldukça zor. Seçim tekrarına gidilebilir bir ihtimal.

Fakat şu olabilir, Erdoğan seçilirse, birkaç yıl gidebilir. Şu sebeple bütçeyi geçirmek zorunda değil. Pek oldukça mevzuyu cumhurbaşkanı sonucu ve kararnamesiyle aslına bakarsan götürebiliyor. Meclis’in toplanıp onun yaptıklarının tam tersine kararlar üretmesi lazım durdurabilmek için. Fakat o bir gecede imzalıyor, Meclis onu komisyonlarda genel kurulda falan zor durdurur. Zor bir süreç yaşanır. Fakat hukuki meşruiyette bir ihtimal mesele olmaz fakat siyasal meşruiyet problemi doğar.

• O vakit sorun cumhurbaşkanı talibi… Sizce kazanacak aday kim olabilir?

Kazanacak aday oldukça mühim. Ben şunu evvel söyledim, mevcut sistemde her partinin genel başkanı organik cumhurbaşkanı talibi, her partinin genel başkanı parlamenter sistemde organik başbakan talibi. Yoksa o parti niye var, o insan niye genel başkan. Şu da var ki önümüzdeki süreç, seçim sonrası koalisyonların da olabileceği bir dönem. Dolayısıyla biz başka bir partiyle ittifak yapmazsak, ya da seçim sonrası beraber çalışmazsak, o vakit partimizin organik talibi ben olurum herhalde. Bizim teşkilatlara başka birisini aday kabul ettiremeyiz kısaca, ya da başka birisi çıkarsa desteklerler mi bilemiyorum.

“İTTİFAKIN ORTAK ADAY ÇIKARMASI ÖNEMLİ”

• “‘Seçim ilk turda alınmalı’ diyenler var. Ortak aday mı, hepimiz kendi adayını mı çıkarmalı?

Eğer bir ittifak olursa, ittifakın ortak aday çıkarması mühim. Bundan önceki seçimde öyleki olmadı. İttifak oldu fakat ortak aday çıkarılamadı. Fakat hepimiz oradan birazcık dersini aldı herhalde. Biz ittifak içinde olmadığımız için dışarıdan rahat konuşuyor olabiliriz. Onun için birazcık ittifaktaki partilere sormak lazım bir ihtimal.

KILIÇDAROĞLU’NUN ADAYLIĞI: KONUŞMADIK

• Kemal Kılıçdaroğlu bu kez adaylığa istekli görünüyor. Siz iyi mi bakarsınız? Belediye başkanlarına da set çekti, bir dönem daha devam etsin diye…

Biz bu mevzuyu kendisiyle görüşmedik. Kendisiyle ara ara görüşüyoruz, kimi zaman baş başa buluşup yiyecek yiyoruz, başka liderlerle de yapıyoruz. Fakat adlar üstünde asla durmadık, hep sistem konuştuk. Seçim öncesi, seçim sonrasında görüş alışverişinde bulunuyoruz. Fakat kendisinin adaylığı konusunu asla konuşmadık. Ben basına açık konuşmalarından duyuyorum. Belediye başkanlarının adaylığını pek desteklemediğini herhalde ifade etmiş oldu, sebepleriyle birlikte. Şu sebeple her iki tarafta da AK Parti’nin belediye meclis çoğunluğu olduğundan, kazanmış bir belediyeyi bir süreliğine yine vermek doğru olur mu? Ankara, İstanbul şeklinde yerlerde belediye başkanı değişmiş olduğu vakit, yalnız başkanın değişmesiyle kalmıyor, kadrolar, seçim süreci kampanya destekleri şeklinde unsurlar var. Kendi ifadeleriyle “Olmak isterim” demiyor. “İttifak anlaşırsa, desteklerse şerefli bir görevdir” diyor.

“BEN BEN DİYEN BİRİSİ SIKINTI OLABİLİR”

• Seçim sonrasına dönük, “Oldukca karizmatik birisi olursa, bu yetkileri vermek istemez” deniyor. Fakat Kılıçdaroğlu herkesi uzlaştıran bir figür, HDP ve İYİ Parti ile uzlaşıyor deniyor…

Onun için geçiş süreci oldukça mühim. Geçiş sürecine uygun bir profil lazım. Fazla “Ben, ben” diyen birisi ile sorun olabilir. Fakat bunlar baştan da yazılı esaslara bağlanırsa, baştan sağlam bir siyasal taahhütleşme olursa, mekanizma baştan duyuru edilirse; örnek veriyorum, cumhurbaşkanı adayının, “Ben ortak aday oluyorum fakat seçilirsem yetkilerimi sadece şöyleki bir mekanizma dahilinde kullanacağım, onun haricinde hukuken hakkım olsa dahi o yetkimi kullanmayacağım” şeklindeki bir deklarasyonuyla seçime gidilebilir. O da sözüne güvenilir bir insansa, o söz etkili olur. Seçildikten sonrasında da onun haricinde bir iş yapmaz herhalde, olursa da siyasal meşruiyetini kaybeder. Oldukca açık bir taahhüdünü bozmuş olur.

Onun için geçiş sürecinin iyi tasarlanması lazım, baştan taahhütleşmek lazım. Adayların taahhüdü, partilerin birbirlerine taahhüdü ve o sözle seçmenin önüne çıkmak lazım ki sonrasına ilişkin riskleri azaltalım. Onun için örneğin geçiş sürecini parlamenter sistemle birlikte konuşalım, diyen partiler vardı baştan. Biz ona kati karşı çıktık. Parlamenter sistem bitmeden geçiş sürecini konuşmayız. Şu sebeple geçiş sürecini konuşmaya başladığımız andan itibaren, parlamenter sisteme kimsenin ilgisini çekemeyiz. “O denli sansasyonel kısım ki geçiş süreci, derhal aday kim olacak falan derken tüm zihinler oraya odaklanır, doğru dürüst parlamenter sistem çalışamaz” dedik.

Bu yüzden onu gündemden çıkardık, yalnız parlamenter sistem çalıştık. Şu demek oluyor ki ilkin hedefi belirleyelim, yol haritası üstünde sonrasında çalışalım. Bir de oradaki mutabakat, sonraki aşamaların mutabakat zeminine yol döşer. Parlamenter sistem emek harcaması birazcık birlikte emek harcama bir bakıma. O birlikte emek harcama kültürü olacak mı, bunu açıklayacağız, cemiyet da oldukça pozitif yönde karşılayacak diye bekliyoruz. Kemal Bey ile ilk konuşmamızda da bunu açtım, Meral Hanım’a da söyledim, geçiş sürecini hep vurguladım. “Fakat bunu sonrasında konuşmak lazım, ilkin parlamenter sistem” dedim. Parlamenter sistem üstünde uzlaşma süratli ve kolay oldu .

“SEÇMENİN ÜÇTE BİRİ DEVA PARTİSİNİ DUYMAMIŞ”

• Partinizin bilinirlik, tanınırlık problemi var değil mi?

Var. Kent merkezlerinde daha azca, eğitimli nüfusta daha azca. Gençlerde daha azca. Gençler, eğitimliler ve şehirliler daha oldukça biliyor. Fakat kırsala gittikçe eğitim seviyesi düştükçe tanınmamazlık var. Türkiye genelinde seçmenin üçte biri DEVA Partisi diye bir şey duymamış. Haberi yok. DEVA Partisi kuruldu, bunu kuran Ali Babacan ve arkadaşları diye bilen seçmenin yarısıdır. Tüm bu sonuçlar yüzde 50’den çıkıyor. DEVA Partisi’nin kurulduğunu söylüyorlar fakat genel başkan kim? Başka bir isim söylüyorlar. Karıştırıyorlar.

• Oralara dönük hususi bir emek harcama yapıyor musunuz?

Teşkilat en mühim yol bizim açımızdan. Şu sebeple kitle kontakt araçlarıyla sınırlamalarımız maalesef var. Ana akım medyada oldukça sınırı olan bir pencere var. Şu anda hane halkının ortalama beş evden birinde web bağlantısı yok. Kırsalda çanak anten falan…Oralarda bizim tanınma sorunumuz var. O yüzden teşkilat oldukça mühim. Mahalle temsilcileri görevlendiriyoruz her yere. Şu demek oluyor ki her mahallede temsilciler. Birebir arkadaşlarımıza model oluşturacaklar. Adı-soyadı-kapı numarası şeklinde teşkilatla bağ kurması gerekiyor. Pazar bölgeleri mühim. Broşürlere ehemmiyet veriyoruz.

“SÜRPRİZ BİR ŞEKİLDE AK PARTİ ÜYESİ OLABİLİRSİNİZ”

• Partinize, üyelerinize yönelik baskı, tehditlerden söz ettiniz, birazcık açar mısınız?

Üyeler mevzusunda iki tür baskı var. Bir, AK Parti’den ayrılan insanlarla ilgili derhal bir süreç başlatılıyor. Telefon, ziyaretler. Geçenlerde bizim yakın bir arkadaşımız çekilme etmiş AK Parti’den. “Şuradan il başkanlığından arıyoruz. Sistemde üyelikten ayrıldığınız görülüyor, galiba bir hata oldu. Bu hatayı biz düzeltiyoruz” diye biri arıyor. İstifa etmiş olduğu anda ilgili kişiler il ilçe parti temsilciliğine düşüyor. Şu sebeple parti ve devlet iç içe. Biz örneğin o detayları o denli kolay elde edemiyoruz. Onlara oldukça süratli gidiyor. Yeniden kaydetmek için uğraşıyorlar. Müracaat formu, imzası lazım aksi takdirde kabahat. Şimdi bunla ilgili bir kabahat duyurusunda bulunsa hangi savcı harekete geçecek ki?

İstifa ettiğim 2019 senesinde Bunların (AK Parti) üye sayısı düştü. Üye sayısı fikir bir kampanya başlattılar ve 1-1,5 milyon üye kaydettiler. O dönem açtılar muhtemelen hiçbir partiye üye olmayanları yaptılar geçtiler. Bir partiye üyeliğiniz var ise onu yapamazlar. Boştaysanız denetim etmenizi öneriyorum, sürpriz bir halde AK Parti üyesi olmuş olabilirsiniz.

• Kurum sürecinizde AK Parti’den milletvekillerinin partinize geçebileceği iddiaları konuşuluyordu. Siz o dönem sıcak bakmadığınızı ifade ettiniz. O temaslar devam ediyor mu, kapınızı çalan var mı?

Ara ara temaslar oluyor fakat şimdi artık seçim yaklaştı. Kurulurken de şöyleki bir endişemiz vardı. Geçişlerle başlamayalım. Geçen kişilerin önceki kimlikleri ağır basacak. Bizlere geçenlerle ilgili biz o denli süratli olmaması gerekiyor. (DEVA Partisi İstanbul Milletvekili) Mustafa Yeneroğlu…Birlikte başladık zira çekilme etmişti. Aradan vakit geçmişti. Onunla başladık fakat kendi partisini bırakıp direkt bizlere geçmek isteyenlerle ilgili biz sıcak bakmadık o dönem.

Oldukca istisnai olursa olabilir. İlke ve değerlerimize uygun insanoğlu olması lazım. O konudaki duruşumuzu hepimiz biliyor. Biz ilke ve değerlerimize bağlı, daha önceki yaptıklarıyla bu değerleri koruyabilmiş adlar bizim için mühim.

• Eğer seçim barajını yüzde 7’ye çekerlerse üçüncü bir ittifak söz mevzusu olabilir mi?

Bizim şu an gündemimizde yok. Fakat seçim yaklaştıkça ne olur bilemiyorum. Fakat bugün için gündemimizde yok.

“ERDOĞAN’I DA BELEDİYE BAŞKANIYKEN HAPSE ATTILAR, OLMUYOR”

• İçişleri Bakanlığı’nın İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne hususi teftiş kararını iyi mi değerlendiriyorsunuz, öteki belediyelere de yaygınlaşır mı?

Bu teşebbüslerin işe yaramadığını hepimiz o denli oldukça görmüş oldu ki. Şu demek oluyor ki işte Tayyip Erdoğan’ı belediye başkanıyken hapse attılar. Olmuyor. Oldukca sağlam hukuki gerekçe var ise o ayrı. Fakat siyasal motivasyonla meydana getirilen bir şeyse, hukuki zemin yoksa ve yurttaş da bu şekilde anlıyorsa hiçbir işe yaramıyor. Burada İçişleri Bakanı’nın sıkışmış bir durumu var. Kendisiyle ilgili bir çıkış, yeni popülarite vesilesi, tekrardan bir çabası falan. Kendi içlerindeki meseleler. Netice olmaz kısaca. Doğal iddiaları bilemiyoruz, bağımsız yargı bakmadıkça bilemiyoruz.

“İLK İŞ MERKEZ BANKASI VE TÜİK YÖNETİMLERİNİ DEĞİŞTİRİRİM”

• Seçim oldu, siz de ittifakla ya da yalnız başınıza iktidara geldiniz diyelim. Ekonomide ilk yapacağınız şey ne olur?

Iktisat ve finans fiil planını, 130 madde civarında yakında açıklayacağız. Şu an yangın var ya, yangını söndürmek, enkazı temizlemek ve yenisini inşa etmek gerekiyor. Sıralama o. Bazı şeyleri eş zamanlı yapabiliyorsunuz. Şu anda Tayyip Bey’in yerinde olsam, seçimi falan beklemeden iki acil adımı atarım: Merkez Bankası ve TÜİK’in yönetimlerini değiştiririm. Muntazam, bilgisine güvenilen insanların oraya getirilmesi gerek, kanunlarda birer maddelik değişiklikle beraber.

“SEÇİMİ KAZANMAK YETMİYOR, ÜLKEYİ DE KAZANMAK GEREKİYOR”

• Kanunda bağımsız değil mi?

Daha ilkin öyleydi fakat bir cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle getirdiler, dediler ki, her türlü kurum performansıyla ilgili bir mesele olursa başındaki kişiler görevden alınabilir diye yetki aldı kendisine.

Grup konuşmasında da söylemiş oldu. Murat Çetinkaya’yı görevden alırken, grup hitabı var. “Ilkin yetkiyi aldık sonrasında Merkez Bankası başkanını görevden aldık” dedi. ‘Yetkiyi aldık’ dedi sonrasında. Kendi yetkiyi aldı sonrasında kullandı. Bu bu şekilde olmaz. Ilkin kanunla bağımsız hale getirmek lazım.

Her 2 başkan da bağımsız çalışacaklar ya 5 yıl. Bunların bu şekilde hiç kimseye hesap vermeden emek harcama psikolojilerini doğru görmüyoruz. O yüzden şöyleki bir şey yazdık, açıklayacağız. TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na bu adaylar görevlendirilmeden ilkin gitsin. Orada basın da var karşıcılık de var. Sual yanıt oturumu olsun. 2-3 saat anlatsınlar. “Göreve ulaşınca bu tarz şeyleri yapacağım” desin. Birkaç gün kamuoyunda tartışılsın. Adaylar kim olacaksa, gitsinler cemiyet önünde kendilerini anlatsınlar ve o sual cevaplarla kendilerini bağlasınlar. “Merkez Bankası’nı bağımsız yöneteceğim” desinler. “Önceliğim fiyat istikrarıdır” desinler. “Hükümet beni atadı, istediğimi yaparım” olmaz. Bu sadece yangını söndürür fakat ortada kül var.

Öteki kurumları gözden geçirmek lazım. Kurumsal yapılar, iç organizasyon şeması, üst düzey görevlendirmeler. Kurumların birbirleriyle olan ilişkilerini sağlayacak mevcut organizasyonları güçlendirilmesi ya da oluşturulması. Bunlar da 30 günde biter. Demokrasi isteyen, parlamenter sistem isteyen parti ya da partilerin seçildikten sonrasında bu ülkenin ekonomisiyle, adaletiyle, hukukuyla oldukça iyi bir performans ortaya koyması lazım. Bu yalnız Türkiye meselesi de değil. Şu demek oluyor ki demokrasinin başarıya ulaşmış olup olmaması meselesi. Popülist otoriter liderlerle demokrasi içinde bir şeyler var şimdi. Burada Türkiye örneği oldukça mühim olacak. Popülizm kitapları yazılıyor, 3-4 örnekten biri Türkiye. Dolayısıyla Türkiye artık izlenecek kısaca. Başarı göstermiş olacak mı olmayacak mı? Eğer başarıya ulaşmış olursa tüm dünyadaki demokrat insanoğlu için büyük cesaret deposu olacak. Bak Türkiye otoriter lideri gönderdi yerine daha iyi bir sistem kurdu ve bu netice üretiyor.

Dolayısıyla ikimiz de o sınavdan geçmiş olacağız. Seçimi kazanmak ile iş bitmiyor, ülkeyi de kazanmanız gerekiyor.

• Kamu Hususi İşbirliği projeleri ile ilgili ülke olarak büyük bir derdimiz var. 2012’de, 2013’te, 2014’de dolar 1 lira iken, 2,5 lira iken verilmiş garantiler ve kamuoyuna açıklanmayan uygulama sözleşmeleri. Bunların altında sizin imzanız var. Bugün bakmış olduğunuzda geriye dönük olarak bir özeleştiri yapıyor musunuz?

Kuramsal modeli doğru bir model olarak görüyoruz. Onu en oldukça uygulamaya başladığımız dönemde pek oldukça ülke geldi, bizlerden informasyon aldı “Siz iyi mi yapıyorsunuz bu kadar büyük projeleri?” diye. Mevzu tamamen Türkiye’deki yap-işlet-devret projelerinin iyi mi işlediği üzerineydi. Bu zamanda Dünya Bankası’nın, internasyonal yatırım bankalarının dünyaya model olarak anlattığı bir sistem. Model üstünde hiçbir mesele görmüyorum. Şu şartla; bu sadece nakit akışı olan projeler için kullanılır. Fakat hastanelerde kullanılmaması lazım. Ha borçlanmışsınız taksit taksit faiz ödemişsiniz, ha {özel sektör} bunu yapmış. Hususi sektöre aylık kira ödemişsiniz. Farkı yok ki…Dolayısıyla biz kendi parti programımızı yazarken, akarı olan, nakit akışı olan projelerde; köprü, otoyol ve havalimanında uygulanmalı fakat hastane şeklinde projelerde uygulanmamalı dedik.

“İDARİ, YARGI VE MECLİS DENETİMİNDEN GEÇİRİRİZ”

• İktidara gelirseniz devam ettirir misiniz? Ya da rehabilite mi edersiniz? Örnek olarak CHP’nin değişik bir görüşü var.

Biz o görüşte değiliz. Hukuki bulunduğunu da düşünmüyoruz aslına bakarsan. Internasyonal tahkimde o uygulanmaz. Değişik dönemlerde değişik kişiler değişik yöntemler söylediler. Genel başkan yardımcılarından değişik sözler çıktı dönem dönem. Şöyleki, biz bunların hepsini üç denetimden geçiririz. Birincisi idareden, ikincisi yargı denetiminden ve üçüncüsü de Meclis denetiminden. Bu denetimin gereği her neyse orada bulunacak hataların yanlışların giderilmesi yolunu izleriz.

• Mevcut sözleşmelerden bahsediyoruz değil mi? 157 milyar dolarlık bir büyüklükten bahsediyoruz…

İdari, yargı ve Meclis denetimi…Meclis’te komisyonlar, gerekirse soruşturma. Bir sürü yöntem var. Sorun var ise yargıya götürülür fakat kesinlikle hukuk içinde çözülmesi lazım. Hepsi ne diyor? “Biz hepsini kamusallaştıracağız.” Peki karşılık ödeyecek misiniz? “Bedelini de ödeyeceğiz” deniyor. İyi de ne anladık ki o vakit? Taksit taksit 25 yılda ödeyeceğinizi topluca mı ödeyeceksiniz? Oturup pazarlık mı yapacaksınız? Iyi mi olacak? Bunlar pratiği olmayan şeyler.

Pratiği olan ve gerçekçi yoldan gitmemiz lazım. Bir de bizim oldukça genel bir ilkemiz var: Bir yanlış başka bir yanlışla düzeltilmez. Bir hukuksuzluk var ise devlet o hukuksuzlukla mücadelede gene hukuk çerçevesinde hareket eder. Şu demek oluyor ki bunlar oldukça mühim ilkeler, bu ilkelerden çıktığınız vakit ülkenin genel yatırım ortamı ile ilgili ciddi bir güvensizlik oluşur. Şu demek oluyor ki Türkiye’de bir hukuksuzluk, başka bir hukuksuzluk derler. Aklına geleni, aklına eseni meydana getirilen bir hale gelir Türkiye. Bu da ekonomiye 157 milyar dolardan oldukça daha büyük bir zarar getirir.

• Ankara il kongresindeki konuşmanızda “Devri sabık yaratmayacağız” dediniz. Kılıçdaroğlu’nun, bürokratlara dönük “Kanunsuz emirleri dinlemeyin” yönünde bir çağrısı vardı. Siz bu açıklamayı sorunlu buluyor musunuz?

Bu mevzularda gevşek davranan bürokratlar için haklı bir uyarı. Bazı bürokratlar “Bu hükümet ilelebet gidecek ben hukuk dışına çıksam da beni korurlar” hissiyatında olabilir. Bence iyi bir uyarı. Yerinde bir uyarı ki, Cumhurbaşkanı oldukça kızdı.

“AK PARTİ SEÇMENİNİN RÖVANŞ KAMPANYASI OLMAYACAĞINDAN EMİN OLMASI LAZIM”

• “Devri sabık yaratmayacağız” sözü başkası da gelse bu seviye devam edecek hissiyatı uyandırmaz mı? Niçin Kemal Bey de siz de bunu söylüyorsunuz?

AK Parti seçmeninin seçimlerden sonrasında hukuksuz bir halde bir linç ve bir rövanş kampanyası olmayacağından güvenilir olması gerekiyor. Güvenli olmazlarsa her şeye karşın AK Parti ve Erdoğan etrafındaki organizasyonlarını korurlar. Hem desteklemiş oldukları parti lideri hem de kendileri için öyleki bir devr-i sabık, öyleki bir linç ve rövanş süreci yalnız siyasetle bitmez. Toplumdaki insanların psikolojisine de dikkat etmek lazım. Şundan güvenilir olmanız lazım. Hukuk haricinde başka bir şey olmayacak.

• AK Parti’ye oy veren seçmenin mesela dini mevzularda kazanımlarını yitirme korkusundan bahsediliyor. Geçiş sürecini planlarken bu tür kazanımları korumaya dönük bir yargı konulur mu?

Bugüne dek asla konuşulmadı. (Gelecek Partisi Genel Başkanı) Ahmet Bey’in (Davutoğlu) bu şekilde 2-3 madde ortak bir şey yapsak mı, diye bir önerisi oldu. Ben orada bir mesele görmüyorum. Bu mevzuda ciddi bir mutabakat var Türkiye’de. Fakat toplumun da bundan haberdar edilmesi gerekiyor. Zannetmiyorum ki Kemal Bey’in genel başkanı olduğu bir CHP bu mevzularda iktidarda değişik şeyler yapsın. Olmaz. Öteki partilerde aslına bakarsan olmaz. Fakat günü vardığında konuşulabilir. Bunlar birazcık üçüncü aşama oluyor.

“KILIÇDAROĞLU’NUN UYGULAMALARI GÜVEN VERİCİ”

• Kemal Kılıçdaroğlu’na garip bir itimat sergiliyorsunuz.

Bizim itimat alışkanlığımız ticaretten. ‘Geçmiş muamelesi’ derler ya…Geçmiş uygulamalarına bakınca uygulamaları itimat verici olarak görüyorum açıkçası. Parti içinde de öteki partilerle ilişkisinde de. İstanbul’da öyleki bir aday profilini kendi partisine kabul ettirerek seçimlerde de kontrol edildi. Zorluklara karşın kazanmıştır. Kolay değil. Yoksa kendi iç dinamikleri ile öyleki adaylar çıkmayabilirdi. Mühim olan değişik kesimlerden de oy almak olmalı. CHP seçmenine de ters gelmeyecek öteki seçmenlerden de rahat oy alabilecek…Ortak aday olursa, öyleki bir aday olmalı.

• Seçim sürecinde dini söylem artacak şeklinde, ne dersiniz?

Rasyonel zeminde artık politika yapamayınca daha iyi hizmet üretemeyecek sorunları çözebileceğine dair de inanç da düşüyor. Geriye din ve milliyetçilik istismarı kalıyor.

SEÇİM GÜVENLİĞİ: YA AÇIK FARKLA KAZANILMALI YA DA İYİ MEKANİZMA KURULMALI

• Seçim güvenliği mevzusunda neler yapacaksınız?

Oldukca mühim. İki yolu var. Ilk olarak seçimi açık farkla kazanmak gerek. O şekilde olursa, onu kapatmak kolay değil. İkincisi de iyi bir mekanizma oluşturmak lazım. Mümkünse partiler arası bir mekanizmayı önemsiyoruz. Hemen hemen bir emek harcama olmasa da bunun gerekebileceği mevzusunda değerlendirmeler yaptık bazı genel başkanlarla. Sahanın tümüne hakim olmak için ortak bir mekanizma kıymetli olur diye düşünüyorum.

ANASAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ