• DOLAR
  • EURO
  • ALTIN
  • BIST
Zelzele izolatörleri düşük maliyetle sarsıntının kuvvetini üçte bire indiriyor

Zelzele izolatörleri düşük maliyetle sarsıntının kuvvetini üçte bire indiriyor


Deprem izolatörleri düşük maliyetle sarsıntının kuvvetini üçte bire indiriyor

Sismik izolatör ve kauçuktan taşıyıcı kolon üretimi mevzusu Kahramanmaraş depremlerinin peşinden yaşamımıza daha oldukca girdi.

Daha oldukca yapıda görülmesi istenen bu sistemleri üretenlere de destek sunar verilmesi sonucu alındı.

Teşvik arttı

Sismik izolatör ve kauçuk kolon üretimine yönelik yatırımlar 5 ve 6. bölge yatırım teşvikleriyle desteklenecek.

Resmi Gazete’de gösterildi

Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararda Değişim Yapılmasına Dair Karar, Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.

Buna gore vulkanize edilmiş kauçuktan taşıyıcı kolonlar ve transmisyon kolonları üretimine yönelik yatırımlar (depremde hasar önleyici sismik yalıtım aleti, epoksi kaplı öngerme halatı ve benzeri) 5. bölge desteklerinden faydalanabilecek.

Bu yatırımlar 6. bölgede yer almaları halinde bulunmuş olduğu bölge desteklerine doğal olarak olacak.

İzolatörler düşük maliyetle depremin kuvvetini üçte bire indiriyor

İzolatörler düşük maliyetle depremin kuvvetini üçte bire indiriyor

Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) İnşaat Mühendisliği Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Uğurhan Akyüz, Türkiye’nin dünyadaki en etken zelzele kuşaklarından birinde yer aldığını söylemiş oldu.

Ülkedeki yerleşim alanlarının yüzde 95’ine yakın kısmının zelzele riskiyle karşı karşıya bulunduğunu ifade eden Akyüz, senelerdir meydana gelen depremler ve sonrasında meydana getirilen incelemeler neticesinde yapıların zelzele davranışları hakkında çok çok fazla informasyon birikimi oluştuğunu dile getirdi.

Akyüz, Türkiye benzer biçimde zelzele kuşağında yer edinen Japonya’nın oldukca büyük bölümünün dağlık olduğuna ve yerleşim yeri sıkıntısı sebebiyle mecburen fay hattı geçen noktalara da yapı inşa edildiğine dikkati çekerek şu değerlendirmede bulunmuş oldu:

Bu şekilde bir durumda yapılması ihtiyaç duyulan depreme evvelde hazırlıklı olmak. Bunu yapabilmek için de zelzele riskini belirleme edebilmeniz lazım. Yeter ki riskleri doğru belirleme edin, risklere karşı kafi derecede tedbir alın ve can güvenliğini sağlayın. Japonya bunu iyi mi yapıyor? Zelzele izolatörleri, zelzele sönümleyicileri, perde duvarlardan oluşan sistemler ve bunların haricinde konvansiyonel klasik inşaat yöntemleriyle binayı depreme karşı dayanıklı tasarlıyorlar.

Zemin ve iklim koşulları izolatörlerin kurulumu için mühim

Zelzele izolatörleri hakkında informasyon veren Akyüz, zelzele kuvvetinin, yapı sağlığı seyretme sistemleri ile tespit edilebilerek ivme cinsinden ölçülebildiğini söyledi.

Zelzele izolatörlerinin emek harcama ilkelerini örneklendiren Akyüz, şunları kaydetti:

ABD’de 1994 senesinde meydana gelen Northridge depreminden ilkin bölgede zelzele izolatörü kullanılarak inşa edilen bir hastanede yapı sağlığı seyretme sistemi de vardı. Northridge depreminden sonrasında yapı sağlığı seyretme sisteminden alınan kayıtlar incelendiğinde hastanede izolatörün derhal üstünde depremin ivme değerinin üçte birine düşmüş olduğu görüldü. Şu demek oluyor ki zelzele yapıya 100 tonla değil de 30 tonla yük aktardı. Depremin kuvvetini üçte bire indirebilen zelzele izolatörleri zemin, iklim ve çevrenin uygun olduğu her yapı için değerlendirilebilir.

Akyüz, zelzele izolatörlerinin risklerine de değinerek şehirlerin tepelik bölgelerine inşa edilecek yüksek binalara yönelik rüzgar yükünün neredeyse zelzele yüküyle eşit hale gelebileceğinin altını çizdi.

Deprem izolatörleri düşük maliyetle sarsıntının kuvvetini üçte bire indiriyor

Akyüz, şu ifadeleri kullandı:

Yapıyı inşa ederken zelzele izolatörleri koydunuz ve binayı güçlendirdiniz. Zelzele meydana vardığında yapınızda herhangi bir hasar olmamasını bekliyorsunuz sadece rüzgarlı havalarda da zelzele izolatörleri devreye girebilir ve o sırada yapı sağa sola 20-30 santim gidip gelebilir. Bu, yapıya bir zarar vermez fakat rüzgar, depremden daha çok görülen bir tabiat vakası ve her rüzgarda yapının sallanması pek de konforlu olmaz. O nedenle izolatörler depremin kuvvetini azaltır sadece, her zemin ve iklim için uygun çözüm olmayabilir.

Bina inşa edilirken yada sonradan da yapıya entegre edilen zelzele izolatörlerinin maliyetine de değinen Akyüz, söz mevzusu sistemin toplam maliyette hastane projelerinde yüzde 2-3, yapılarda ise ortalama yüzde 5-10 civarında artışa niçin olabileceğini dile getirdi.

Zelzele sönümleyici sistemler

Yapıları depremin etkilerine karşı korumuş olan bir başka sistem olan sönümleyiciler hakkında da konuşan Akyüz, zelzele sönümleyicilerin izolatörlere gore sonradan yapıya entegre edilmesinin daha kolay olduğuna dikkati çekti.

Akyüz,

Zelzele sönümleyici sistemler zemin ile yapının tabanı arasına esnek enerji sönümleyici elemanlar yerleştirerek, zeminden yapıya aktarılan zelzele kuvvetlerinin azaltılmasına, sismik enerji ve hareketlerini absorbe etmesine destek sağlar. İzolatörlere gore daha uygun fiyatlı olan sönümleyiciler, yerli imkanlarla da üretilebiliyor.

dedi.

Raylı temel sisteminin de dünyada yaygın olarak kullanıldığını bildiren Akyüz, bu teknolojide yapıların rayların üstüne inşa edildiğini ve binaların zelzele esnasında yer kabuğundan bağımsız olarak ray üstünde hareket ettiğini söylemiş oldu.

Yapıların temeline kauçuk tamponlar koyularak zelzele esnasında titremesi ve eğilmesi yerine yatay sallanmasını elde eden raylı temel sisteminde, bina iskeletinde hidrolik teller kullanılarak yıkıma engel olunduğunu belirten Akyüz, duvarların iç kısımlarında yer edinen boşluklara metal plakalar yerleştirildiğini ve böylece yapının aynı esnada hareket ettiğini dile getirdi.

Akyüz, bina altındaki zemin suyu seviyesinin düşürülmesinin de zelzele esnasında aşırı çökmeleri engelleyecek bir önlem olduğuna değindi.

Deprem izolatörleri düşük maliyetle sarsıntının kuvvetini üçte bire indiriyor

“Zelzele yönetmeliğimiz Japonya’nın yönetmeliğinden daha katı”

Depremlerden sağ çıkmanın bir tek zemine uygun sağlam yapılar inşa etmekle mümkün olmadığının altını çizen Akyüz, bu alanda hazırlanan yönetmeliklerin ve denetimlerin de oldukca mühim bulunduğunu altını çizdi.

Türkiye Bina Zelzele Yönetmeliği’nin depremle yaşamayı ona uygun yapılar tasarlayarak öğrenen Japonya’nın bu konudaki yönetmeliğinden daha katı olduğuna dikkati çeken Akyüz,

Yönetmelik, yapıları sağlam yapmak ve can güvenliğini sağlamak için tüm teknik bilgileri veriyor. Burada problem yönetmelikten ziyade teknik detayların uygulanmasında.

diye konuştu.

Etken zelzele kuşaklarından yer edinen ülkelerin bu duruma zelzele öncesi, zelzele anı ve zelzele sonrası planlarıyla hazırlıklı olması gerektiğine işaret eden Akyüz,

Türkiye’de kaç insan oturmuş olduğu yada çalmış olduğu yerdeki toplanma alanlarının yerini biliyor? Depremden ilkin de binalarımızı güçlendirmeyi konuşmalıydık ve uygulamalıydık. Bu dikkatsizlik binlerce canımıza mal oldu.

değerlendirmesinde bulunmuş oldu.


Kaynak: webhane.com

Sosyal Medyada Paylaşın:

BİRDE BUNLARA BAKIN

Düşüncelerinizi bizimle paylaşırmısınız ?