Cumhur İttifakı ortakları AK Parti ile MHP’nin yeni seçim yasası ile ilgili ayrıntıları önceki gün ortak basın toplantısı düzenlenerek deklare etti. Teklifte en dikkat çeken iki detay ise; seçim barajının yüzde 10’dan 7’ye düşürülmesi ve ittifakın ‘artık oy’larla milletvekili çıkaramayacak olması oldu.
Bu iki yeni detaya nazaran son seçim sonuçlarına bakılarak bir değerlendirme yapıldığında ise hangi partinin kaç milletvekili kazanıp kaç milletvekili kaybetmiş olduğu de ortaya çıktı. Sabah gazetesi yazarı Şebnem Bursalı bugünkü köşesinde bu soruya cevap aradı:
AK Parti’nin tecrübeli hukukçu vekillerinden Bilecik Milletvekili Selim Yağcı bir emek verme yapmış oldu. Yağcı’nın yapmış olduğu emek verme garip sonuçlar ortaya koydu. Yeni sistemin getirileri ve götürüleri partiler için değişim gösteriyor. 24 Haziran 2018 seçimlerinde partilerin aldıkları oy oranlarına nazaran meydana getirilen hesaplamalar sonucu, 17 ilde 17 milletvekilliği parti değiştiriyor. Mevcut durumda CHP 11, İP 5, AK Parti 1 milletvekili kaybediyor.
Teklif edilen sisteme nazaran AK Parti 8, MHP 6, HDP 2, CHP 1 milletvekili kazanıyor. Haziran seçimleri baz alındığında İP listesinden Afyon milletvekili seçilen DP Lideri Gültekin Uysal seçilemiyor. Aynı şekilde Elazığ’dan seçilen CHP’li Gürsel Erol da sıralama dışı kalıyor. AK Partili Rıza Posacı da aynı kapsamda seçilemiyor.
Daha teknik ifadeyle, Türkiye genel barajını ittifakla geçen siyasal partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, seçim bölgelerinde almış olduğu oy üstünden D’Hondt sistemiyle belirlenmesiyle ittifakların “artık oy hesabı” üstünden “aşkın temsil” etme durumu ortadan kalkarken, seçmen iradesinin “noksan temsil” olarak Meclis aritmetiğine yansımasının önüne geçilmiş oluyor.
24 Haziran seçimleri üstünden meydana getirilen hesaba nazaran; İP listesinden CHP’nin artık oyları ile Afyonkarahisar milletvekili olarak Meclis’e giren DP Genel Başkanı Gültekin Uysal, 61 bin 683 İP oyuna karşın Meclis dışı kalırken, yerine D’Hondt sistemine nazaran 63 bin 853 oy ile AK Parti’nin dördüncü sıradaki talibi Meclis’e giriyor.
Gene İP’li Umut Dikbayır CHP’nin artık oyları olmaksızın 60 bin 584 oyuna karşın Meclis haricinde kalırken, yerine D’Hondt sistemine nazaran 75 bin 74 oyu olan AK Parti’nin beşinci sıradaki talibi Sakarya’dan vekil olarak Meclis’e girecek. Yeni sisteme nazaran AK Parti’nin milletvekili kaybetmiş olduğu tek il Aydın oluyor. 59 bin 442 oy alarak seçilen Rıza Posacı yerine 62 bin 47 oy alan CHP’nin 4. sıradaki talibi Meclis’e giriyor.
Bu sistemde, Meclis’te grubu bulunan partiler içinde milletvekili kaybetmeden iskemle sayısını artıran tek parti HDP oluyor. HDP, Adıyaman’da CHP’den, Erzurum’da da İP’ten birer vekil alıyor. Yeni düzenlemenin yasalaşması durumunda MHP’nin kalesi, Genel Başkan Devlet Bahçeli’nin şehri Osmaniye’de CHP vekil çıkaramazken, artık oylar sebebiyle MHP’nin birer milletvekili kaybetmiş olduğu Elazığ, Kastamonu, Nevşehir, Niğde, Osmaniye benzer biçimde büyükşehir olmayan illerde önümüzdeki seçimler oldukça daha çekişmeli ve iddialı geçecek.
ANASAYFAYA DÖNMEK İÇİN TIKLAYINIZ
Kaynak: webhane.com